Witaminy i minerały – dlaczego warto je badać?

W województwie lubelskim do końca stycznia 2024 roku potrwa akcja profilaktyczna, w ramach której za Pakiet Witaminowy (witamina D, witamina B12, kwas foliowy) zapłacimy 99 zł, a za Pakiet Witaminowy Plus (witamina D, B12, kwas foliowy, Na, K, Mg, Ca, Fe, ferrytyna) 139 zł. W Łęcznej skorzystamy z akcji w punkcie pobrań przy ul. Jawoszki 3. W tej samej placówce można także zrealizować bezpłatne badania
z programu Profilaktyka 40 plus.

Witamina D i jej rozległa rola w organizmie

W okresie jesienno-zimowym, gdy brakuje słońca większość z nas ma niedobory witaminy D, mimo, że jej obecność w naszym organizmie jest kluczowa. Udowodniono jej związek ze schorzeniami o podłożu zapalnym i autoimmunologicznym (cukrzyca typu 1, reumatoidalne zapalenie stawów, stwardnienie rozsiane, choroby zapalne jelit, astma) czy nawet nowotworami. Wykazano również korelacje między obniżonym stężeniem witaminy D a nadciśnieniem, otyłością i insulinoopornością, cukrzycą typu 2, miażdżycą czy zespołem metabolicznym. Badanie stężenia witaminy D jest coraz częściej wykorzystywane w diagnostyce zaburzeń odporności i schorzeń o podłożu zapalnym lub autoimmunizacyjnym. To również uznany wskaźnik gospodarki wapniowo - fosforanowej i obrotu kostnego oraz ważny element diagnostyki osteoporozy. Ponieważ witamina D warunkuje prawidłowe wchłanianie wapnia z przewodu pokarmowego, warto badać jednocześnie te dwa parametry. Witamina D suplementowana wraz z wapniem skutecznie chroni przed zawałem serca, udarem czy chorobą wieńcową. Ponadto przyczynia się do utrzymania prawidłowego poziomu „dobrego” cholesterolu HDL.

Anemia, czyli niedokrwistość

W potocznym rozumieniu „anemik” to osoba słaba i powolna, medycznie anemia wywołuje osłabienie organizmu na skutek zmniejszonej dostawy tlenu do tkanek. Większość przypadków anemii związana jest z niedoborami żelaza i witamin: B₁₂ oraz kwasu foliowego.

Niedobór żelaza wynikać może m.in. z niewystarczającej podaży tego pierwiastka w diecie (np. wegetariańskiej), zaburzeń jego wchłaniania (np. w schorzeniach przewodu pokarmowego) czy wzrostu zapotrzebowania (np. w ciąży). Niedobory witamin często nękają ludzi starszych (gorsze wchłanianie witaminy B₁₂) oraz osoby nadużywające alkoholu (niedobory kwasu foliowego). Mocno przetworzona dieta również jest uboższa w te składniki. Ich braki mogą dawać objawy zaburzeń pokarmowych (biegunka, utrata apetytu). Jak rozpoznaje się anemię? Wnioskować
o niej może lekarz na podstawie obniżonej ilości krwinek czerwonych i stężenia hemoglobiny oraz odbiegających od normy wartości tzw. parametrów czerwonokrwinkowych: MCH, MCHC, MCV. Wszystkie te wartości zawarte są na wyniku oznaczenia morfologii krwi. Dodatkowo sprawdzić można stężenie w surowicy żelaza, witaminy B₁₂ i kwasu foliowego. Badania proponowane
w pakietach pozwalają wykryć niedobory jeszcze zanim się w pełni ujawnią. Taką „kontrolką” ostrzegającą o braku żelaza jest obniżone stężenie ferrytyny, a o niedoborze witaminy B12 i kwasu foliowego świadczy ich nieprawidłowe, niskie stężenie we krwi.

Poziom równowagi elektrolitowej (Na i K) jest istotny w ocenie możliwości wydolności serca
u osób z zaburzeniami krążenia oraz u osób zdrowych i aktywnych fizycznie.

W ustaleniu przyczyny nawracających skurczy mięśniowych, drżenia mięśni, uczucia mrowienia przydatne jest oznaczenie stężenia magnezu. Szacuje się, że jego niedobór dotyczyć może nawet 10% populacji.

Należy pamiętać, że jeśli suplementujemy więcej witamin lub minerałów, ich dawki i konieczność stosowania należy uzgodnić z lekarzem. Nieprawidłowa podaż preparatów jedno lub wieloskładnikowych może wywołać efekty odwrotne do zamierzonych, czyli doprowadzić do pogorszenia naszego samopoczucia.