"Dobro wymiaru sprawiedliwości wymaga odważnych decyzji"

Ministerstwo Sprawiedliwości opublikowało komunikat. Zgodnie z nim szef resortu - Waldemar Żurek odwołał prezesów i wiceprezesów sądów. Zrobił to mimo negatywnej opinii kolegiów sądów. Sama decyzja dotyczy osób, które uczestniczyły w procedurach awansowych przed nieprawidłowo ukształtowaną Krajową Radą Sądownictwa albo udzielały jej poparcia, składając podpisy na listach kandydatów do tego organu. Minister wskazał, że "dalsze pełnienie przez te osoby funkcji nie da się pogodzić z dobrem wymiaru sprawiedliwości".

https://lublin24.pl/z-lublina/zwolnienie-dyrektora-teatru-osterwy-bezprawne-sad-zdecydowal-redbad-klynstra-komentuje/E8IyfuudCiXmQPJY6Fhz

- Dobro wymiaru sprawiedliwości wymaga odważnych decyzji. Nie można pozostawiać na kluczowych stanowiskach osób, które uczestniczyły w upolitycznionej procedurze awansowej przed nieprawidłowo powołaną Krajową Radą Sądownictwa. Ich dalsze urzędowanie godziłoby w niezależność sądów i zaufanie obywateli do państwa prawa – powiedział Waldemar Żurek.

Podstawą tej decyzji jest ustawa "Prawo o ustroju sądów powszechnych". Zgodnie z tym dalszego zajmowania przez te osoby funkcji nie można pogodzić z innych powodów z dobrem wymiaru sprawiedliwości

- Negatywne opinie kolegiów sądów, na które powoływali się odwołani prezesi i wiceprezesi, pochodziły z organów ukształtowanych na podstawie przepisów ograniczających samorządność sędziowską, przy czym członków tych kolegiów w przeważającej części powołał były minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro. W wyniku nowelizacji z 2020 r. kolegia przestały być wybierane przez zgromadzenia sędziów, zostały zastąpione przez zebrania prezesów sądów, zaś Minister Sprawiedliwości już wcześniej uzyskał uprawnienia do arbitralnego powoływania prezesów sądów. W efekcie tych zmian kolegia sądów przestały być niezależnymi, sędziowskimi organami doradczymi, co narusza konstytucyjne zasady trójpodziału władzy i niezależności i odrębności władzy sądowniczej - czytamy w komunikacie.

- Krajowa Rada Sądownictwa, ukształtowana wbrew Konstytucji i standardom międzynarodowym, nie jest w stanie wydać bezstronnej opinii w sprawie odwołań prezesów i wiceprezesów sądów. W tej sytuacji moim obowiązkiem było działać zgodnie z prawem i w interesie obywateli, którzy oczekują niezależnych i uczciwych sądów - dodał minister Żurek.

KRS wybrana sprzecznie z Konstytucją

Zgodnie z przepisami, przy negatywnej opinii kolegium minister powinien zwrócić się do KRS o stanowisko w sprawie odwołania prezesa lub wiceprezesa.

- Jednak obecna KRS: została wybrana w sposób sprzeczny z Konstytucją RP i standardami międzynarodowymi, co podważa jej niezależność i status organu konstytucyjnego. utraciła niezależność i status organu konstytucyjnego po zmianach wprowadzonych ustawą z 8 grudnia 2017 r., znalazła się w relacji zależności od władzy ustawodawczej, co godzi w zasadę niezawisłości sędziów - napisano w komunikacie.

https://lublin24.pl/wiadomosci/minister-zawiesil-kilkudziesieciu-prezesow-sadow-w-tym-tych-z-wojewodztwa-lubelskiego/KULcTv4qj622Zfb0Ppt2

Minister wskazuje, że ustawa sprzeczna z Konstytucją RP i prawem Unii Europejskiej nie korzysta z domniemania konstytucyjności. Potwierdził to Trybunał Sprawiedliwości UE. Zgodnie z polską konstytucją pierwszeństwo mają umowy międzynarodowe ratyfikowane za zgodą ustawy, a nie sprzeczne z nimi przepisy krajowe.

Z kolei nieprawidłowości w procedurze wyboru sędziów Trybunału Konstytucyjnego doprowadziły do tego, że TK przestał pełnić rolę skutecznego strażnika Konstytucji. Potwierdzają to m.in.: postanowienia 7 sędziów Sądu Najwyżsego z grudnia 2023 roku.

- W tej sytuacji konieczne jest stosowanie rozproszonej kontroli konstytucyjnej, co nakłada obowiązek badania zgodności ustaw z Konstytucją również na sądy i inne organy państwowe - podkreślono w komunikacie.

Szef resprtu stoi na stanowisku, że "zasadnym jest przeprowadzenie procedury odwołania tych prezesów i wiceprezesów z pominięciem opinii nieprawidłowo ukształtowanej Krajowej Rady Sądownictwa".

- W tych przypadkach mamy do czynienia z realnym konfliktem interesów, który w sposób zasadniczy mógłby wypaczyć proces decyzyjny. Krajowa Rada Sądownictwa, wstawiając się za prezesami sądów, którzy podpisali listy poparcia sędziom-członkom KRS, broniłaby własnego status-quo i jednocześnie miałaby ocenić, czy wskazane przez Ministra przesłanki odwołania sędziów z zajmowanych stanowisk funkcyjnych są uzasadnione w świetle art. 27 par. 1 pkt 2 u.s.p. - czytamy w komunikacie. - W ocenie Ministra prowadzi to do realnego konfliktu interesów – KRS w jej obecnym, nieprawidłowo ukształtowanym składzie, nie jest w stanie bezstronnie ocenić, czy dalsze pełnienie funkcji przez odwoływane osoby można pogodzić z dobrem wymiaru sprawiedliwości.

Prezesi i wceprezesi sądów zostali odwolani 15 września. Dekrety zostały podpisane 12 września.

Jednocześnie w ostatnich tygodniach minister odwołał 20 prezesów i wiceprezesów sądów, ale z pozytywną opinią kolegiów.

Lista odwołanych

1. Wiceprezes Sądu Rejonowego w Biłgoraju
2. Wiceprezes Sądu Rejonowego w Dąbrowie Górniczej
3. Wiceprezes Sądu Okręgowego w Gdańsku
4. Prezes Sądu Rejonowego Gdańsk-Południe w Gdańsku
5. Prezes Sądu Rejonowego w Hrubieszowie
6. Wiceprezes Sądu Rejonowego w Janowie Lubelskim
7. Wiceprezes Sądu Rejonowego w Jaworznie
8. Prezes Sądu Rejonowego w Jaworznie
9. Wiceprezes Sądu Rejonowego Katowice-Wschód w Katowicach
10. Wiceprezes Sądu Okręgowego w Katowicach
11. Wiceprezes Sądu Rejonowego w Koninie
12. Prezes Sądu Rejonowego w Krasnymstawie
13. Wiceprezes Sądu Rejonowego w Krasnymstawie
14. Prezes Sądu Rejonowego w Mławie
15. Prezes Sądu Rejonowego w Myszkowie
16. Prezes Sądu Rejonowego w Rypinie
17. Prezes Sądu Rejonowego w Sierpcu
18. Wiceprezes Sądu Rejonowego w Sosnowcu
19. Prezes Sądu Rejonowego w Szydłowcu
20. Prezes Sądu Rejonowego w Tomaszowie Lubelskim
21. Wiceprezes Sądu Okręgowego we Wroclaw
22. Prezes Sądu Okręgowego w Zamościu
23. Wiceprezes Sądu Okręgowego w Zamościu
24. Prezes Sądu Rejonowego w Zamościu
25. Wiceprezes Sądu Rejonowego w Zamościu

Sprawdź portal Lublin24, bądź na bieżąco!

Dr Hab. Paweł Nowak (1)

Czy aby na pewno?